Evvel
: Varlığının
başı olmayan Al-Awwal : The First.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
"O
Evvel'dir, Ahir'dir, Zâhir'dir, Bâtın'dır."
(1)
- Cenab-ı Hak yaratmayı başlatan
ve sürdürendir. Bütün mükevvenatı var eden, bütün nesne ve olayları icad
edip ortaya çıkarandır. Her şeyden evveldir. Bir evveli, bir öncesi
yoktur.
- O'dur Evvel, her
şeyden önce, başlangıcı yoktur ve her şeyin ilkidir. Çünkü varlıkların
hepsinin başlangıcı ve hepsini ortaya çıkarandır. Ve
son, hepsinin yok olmasından sonra
O, bâkidir "O'nun zâtından başka her şey helak olacaktır..." (Kasas,88), "Yer
yüzünde bulunan her canlı yok olacak, ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin
zâtı bâki kalacak ." (Rahmân, 26,27)
âyetlerinin ifade ettikleri mânâya göre varlıkların hepsi helak ve fenâya
gider ve gidebilir, ancak O, kalır. Bütün yaratıkların, varlık sebepleri
ortadan kalkınca esasen helak edilirler ve yok olurlar. Sonra bütün işler ona
döndürülür. Binaenaleyh O, hepsinden evvel olduğu gibi, hepsinin gayesi ve
varlığın sonudur. Binaenaleyh O'nun için ne yalnız Evvel ve de yalnız Ahir
diye hükmetmemeli, "Evvel ve Ahir" demelidir. (2)
- Allah Teâlâ, başlangıcı olmayan evvel, sonu olmayan
Âhir'dir. O, her şeyden önceki Evvel'dir, her şeyden sonraki Âhir'dir.
O, var etmede ve yaratmada Evvel, hidayete ve başarıya erdirmede Âhir'dir. O,
kalplerdekini bilen Avvel, ayıp ve kusurları örten Âhir'dir. Başlangıç ilk
olarak Allah'la başladı, son olarak dönüş yine O'nadır. (3)
- Bu İsmi Bilmenin Faydası:
- Allah'ın Evvel olduğunu bilmek, sadece
sebeplere bakmaktan, bunlar üzerinde durup düşünmekten kurtulmamızı ve daha
geniş düşünmemizi sğlar. O'nun salt lütuf ve ihsanına ve merhametine bakmamıza
yardım eder. Hiçbir varlığın herhangi bir katkısı olmadan O'nun bize sayısız
nimetler verdiğini düşünmemizi sağlar. Mutlak yokluğun olduğu bir ortamda
bütün varlığı sonra da bizleri yarattı. Bütün varlıklar yok iken, adı
dahi zikredilmezken O, her şeyi bizim için hazırladı. BiBize güç ve kuvvet
verdi, varlıklar için sebep-sonuç kanunu koydu. O'nun varlığı hiç bir vesileye
bağlı değildir. Allah'ın Evvel ismini bu şekilde anlayan O'na mutlak manada
muhtaç olduğunu bilir. Bütün içtenliği ile O'na ibadet etmesi gerektiğini daha
iyi anlar. (3)
- 'Evvel' ve 'Ahir'in
yarattıklarının bir başı ve bir sonu vardır. Yaşımız kadar yaşıyoruz ve
bizi ilk defa getiren, son defa götürüyor. Yani O'ndan geldik O'na
dönüyoruz. Öyle ise O'na yaraşır işler yapalım. Hayırlı
hizmetlerde ilklere imza atalım.
Kaynaklar:
1)
Hadid, 32)
Elmalı Tefsiri,
Hadid3) Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004