Kayyûm
Kayyûm : Her şeyi
ayakta tutan, koruyan,diri ve bütün
kâinatın idaresini bizzat yürüten, hiç bir şeyin
gizli kalmadığı Al-Qayyum : The Self Existing One. He who maintains
the heavens, the earth, and everything that exists.
Cenab-ı Hak buyuruyor.
"Allah, O'ndan başka tanrı yoktur; O, hayydir, kayyûmdur. "
(1)
"Ölümsüz ve daima diri olan Allah'a güvenip
dayan." (2)
- Allah zatı ve yüceliği ile
vardır; her şeyin var olması, varlığını sürdürmesi, ayakta durması O'nun
varlığına bağlıdır.
- Kur'an-ı Kerim'de Hay ismi ile
çoğu zamanda birlikte zikredilir. Bu
isimlerin, "İsm-i A
'zam" olduğu da söylenmiştir.
- Bu ismin çeşitli tanımlamaları vardır:
- Katede'nin görüşü: Kayyûm, yaratıklarını
koruyup idare edn, işlerini düzenleyendir.
- Hasan Basri: Kayyûm, iyi ya da kötü
yaptıklarının karşılığını vermek için her canlının başında duran ve onu
gözetleyendir. O, her şeyi bilir ve hiçbir şey O'na gizli
kalmaz.
- El-Hattabi:Kayyûm, sonu olmayan ve varlığı
daim olandır
- Kayyûm, Allah'ın kusursuz güç, kuvvet ve üstünlüğe sahip olduğunu
gösterir. O, yalnız başına kâimdir. ayakta kalmak için hiçbir yönden kimseye
ihtiyacı yoktur. O, kendi kendine yetendir ve başkasına muhtaç değildir. O'nun
dışında her şey O'na muhtaçtır. Her şeyi ayakta tutan ve koruyan O'dur. O'nun
desteği olmadan hiçbir şey ayakta duramaz ve varlığını devam ettiremez. Bu,
O'nun mükemmel gücünü gösterir. (3)
- O öyle bir hayy ve kayyumdur ki, O'nu ne gaflet
basar, ne uyku; daima âlim, daima her şeyden haberlidir. Göklerde ve yerde,
yukarılarda, aşağıda ne varsa O'nun; görünür, görünmez, bütün varlık O'nun
mülküdür. Tüm sebeb O, tüm gaye O, herşeyin maliki olan O; Allah'ın mülkü olan
bu yaratıklardan kimin haddi ki Allah'ın izni olmaksızın yüce huzurunda şefaat
edebilsin, bu halde hangi budaladır ki Allah'ın emri olmadan bunların birinden
şefaat dilenebilsin. Çünkü Allah yukarıların aşağıların, önlerindekini ve
arkalarındakini, geçmişlerini, geleceklerini bildiklerini ve bilmediklerini
bilir, O'nun ilminden gizli hiçbir şey yoktur. Bunlar ise O'nun bildiklerinden
hiçbirini bilemezler. Ancak dilediği kadarını kavrayabilirler. (4)
- Allah dostlarının tecrübe edip
kabul ettiklerine göre, "Ya Hayyu yâ Kayyûm,
lâ ilâhe illâ ente" (Ey diri ve kâim olan! Senden başka ilâh yoktur)
duasını okuyan ve bunu tekrarlayan kimsenin kalbi ve aklı dirilir. Bu iki
isimle yardım dilemek sıkıntılardan, dert ve kederlerden, zorluk ve
darlıklardan kurtulmak ve isteklere kavuşmakta daha etkilidir.
(3)
Kaynaklar:
1)
Bakara, 2552)
Furkan, 583)
Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004
4)
Elmalı Tefsiri, Bakara
Suresi, 255